Onbekend, Het beleg van de citadel van Antwerpen, olieverf op doek, 55,5 x 102,0 cm (hxb), 1832, Gemeente Enkhuizen.
Conditie
Het doek is van zeer fijne weving, zeer waarschijnlijk van katoen. Feitelijk was er geen sprake meer van opspanning. Het spanraam viel namelijk uit elkaar en het doek was voor het grootste deel van de nagels losgescheurd. Het doek zat op diverse plekken vastgeplakt tegen het spanraam.
De achterkant van het doek was geïmpregneerd. Dit kan er de oorzaak van zijn dat het doek uiterst broos is. Het doek had geen enkele draagkracht meer. Het had diverse grotere en kleinere scheuren.
De scheuren waren aan de achterzijde ondersteund door een tegen het doek gelijmd stuk bruin kraftpapier. Dit papier was wellicht bedoeld als conserverende behandeling. Maar met het oog op de verwijdering van het papier en vooral van de lijmresten, deed het, gezien de enorme kwetsbaarheid van het doek, meer kwaad dan goed.
Het doek was enorm gedeformeerd. De hechting van de verf op de drager was wonderbaarlijk goed, ook bij de scherpere deformaties.
De vernis was erg vergeeld. Over het gehele schilderij zaten zwarte vlekken. Uit testen bleek dat het hier vuil betrof dat zich in de fijnere verfstructuren en poriën had genesteld.
Restauratie
Het doek is van het raam genomen. Het kraftpapier aan de achterkant is voorzichtig verwijderd. De lijmresten (stijfsellijm) zijn met de scalpel weggekrabd. De scheuren zijn gelijmd. Het doek is op de warme vacuümtafel geplaneerd. In de lacunes in het doek zijn inpassingen gemaakt.
Het schilderij is vervolgens bedoekt met polyester zeefdrukdoek. Dit is gekozen vanwege de zeer egale fijne weving. Hierdoor zal er geen interferentie zijn met de structuur van het originele doek. Bovendien is het sterk en het werkt niet. Bijkomend voordeel is dat het na bedoeking transparant is, zodat de achterkant van het originele doek zichtbaar blijft. Het doek is op een nieuw spieraam gespannen.
De vernis is afgenomen. De donkere vlekken bleven voor een deel (storend) zichtbaar. Langs de randen werden sporen van een lijst zichtbaar (gele verhoogsels). Deze zijn behouden, maar wel geretoucheerd. De lacunes zijn gevuld en geretoucheerd. Ook zijn er esthetische retouches gezet. Dit om storende plekjes en vlekken te integreren, ook langs de randen, en vooral de donkere vlekken in de wolken. Deze contrasteerden in de lucht soms te heftig met de rest van de lucht. De contrasten zijn nu iets verzacht en het geheel is tot rust gebracht. Tot slot is er een vernis aangebracht.
